Spinoza inspireert! - Baruchje 20 april 2023

Beste collega's,

Op donderdag 9 maart hadden we in de Fokker Terminal de studiedag van onze scholengroep. Het was fijn om na drie schooljaren met coronabeperkingen weer bij elkaar te komen. Door de vele workshops en de informatiemarkt met scholen, buro, RvT, GMR en HOA hebben we gewerkt aan het delen van kennis. De opening door leerlingen van het 's Gravendreef College was indrukwekkend. Geweldig dat er ook leerlingen van François Vatel, Dalton College Voorburg en Gymnasium Novum deze dag actief waren. Het verhaal van Marcel van Herpen was buitengewoon inspirerend en het improvisatievermogen van Andries Tunru is jaloersmakend.  Op basis van de enquête kunnen we vaststellen dat deze dag zeer gewaardeerd is. Daarom hebben we de volgende ook maar vast gelegd: donderdag 7 maart 2024; noteer deze datum! 

De studiedag stond in het teken van ons Koersdocument 'Spinoza on the move'. Het is de bedoeling dat we de vier kernwaarden uit dit document terug gaan zien in de schoolplannen en in de activiteiten van het Buro. 

• Wij innoveren
• Wij delen kennis
• Wij vertrouwen elkaar
• Wij maken samen heldere keuzes 

Met de eindexamens voor de deur zijn we ook al druk bezig met de voorbereiding voor het volgende schooljaar. De nieuwe lichting leerlingen wil ook goed voorbereid worden op hun eindexamen en dat is bij een tekort aan bevoegde docenten nog een hele opgave. Om gemotiveerde mensen binnen te halen en binnen te houden zal Spinoza daarom een aantrekkelijke werkgever moeten zijn. Vandaar dat we inzetten op vitaliteit en op scholing via de HOA. 

De onderwijsinspectie heeft na de coronajaren een grote behoefte ontwikkeld om weer op de scholen te komen. Daartoe zijn er het afgelopen jaar veel mensen aangenomen, die nu 'over de scholen uitgestort' worden. Zo hebben we de afgelopen maanden bezoeken gehad op ISK Delft, Grotius College en Dalton College Voorburg. En nog meer bezoeken zitten er aan te komen. Deze bezoeken vragen altijd om extra voorbereiding en dan is het fijn dat de inspectie aangeeft dat we 'voldoende' scoren. Overigens heeft de Nederlandse Dalton Vereniging na een uitvoerige visitatie besloten dat het Dalton College de komende 5 jaar het predicaat 'Dalton' mag blijven dragen. 

De inspectie geeft ook aandachtspunten mee. Zo zullen we op een aantal vlakken zoals burgerschap en basisvaardigheden nog scherper moeten formuleren wat onze ambities zijn. Komend schooljaar komen ze ook voor het periodieke bestuursbezoek. Laten we vooral in het oog houden dat we hetzelfde doel dienen, namelijk goed onderwijs voor onze leerlingen. 

Hartelijke groet,

Peter Lamers

"Pas echt een succes als we er samen een mooi vervolg aan geven"

Terugblik Inspiratiedag

Organisator Nicole Thöne, beleidsmedewerker kwaliteitszorg op het Buro, kijkt terug op een geslaagde inspiratiedag. ‘Heel fijn om weer eens met heel Spinoza bij elkaar te zijn en samen workshops te volgen. Toch is het pas echt iets waard als we er samen een mooi vervolg aan geven.’

Relatie als basis voor samenwerking

‘Van collega’s heb ik veel positieve reacties gekregen,’ vertelt Nicole, ‘dus ik geloof wel dat het een succesvolle dag was. Iedereen pikt er natuurlijk zijn eigen hoogtepunten of leerzame elementen uit. Voor mij is dat vooral het verhaal van Marcel van Herpen, omdat ik denk dat daar voor iedereen iets in zit om mee te nemen. De relatie tussen mensen, daar draait het bij hem om. Of dat nu de relatie leerling-leraar is of collega-collega; zonder een goede verstandhouding kun je niet succesvol zijn. Dat probeer ik ook in mijn eigen werk toe te passen.’

Een goede relatie onderhouden betekent niet dat je met iedereen bevriend hoeft te zijn of dat je per se heel veel tijd hoeft te steken in je collega’s, legt Nicole uit. Interesse tonen en naar elkaar luisteren doet al heel veel. ’Je kunt pas iets bereiken met elkaar als iedereen zich gezien en gehoord voelt.’

Met elkaar doorpakken

Eén van de doelen van de inspiratiedag was om samen stil te staan bij de kernwaarden van Scholengroep Spinoza: wij innoveren, wij delen kennis, wij vertrouwen elkaar, wij maken samen heldere keuzes. Daarbij zijn ook vier nieuwe iconen geïntroduceerd:


    
De volgende stap is om het moois dat deze inspiratiedag heeft opgeleverd, een vervolg te geven op onze scholen en op ons Buro. ‘Spinoza on the move is echt iets van iedereen binnen onze scholengroep. Daarom wil ook iedereen oproepen: heb je leuke ideeën om iets met de uitkomsten van deze dag te doen, laat dan van je horen. In welke vorm, dat maakt niet uit, of het nu een podcast, een bijeenkomst of iets totaal anders is. Als het maar inspireert!’

Heb je ideeën?
Deel ze met Nicole: tho@scholengroepspinoza.nl

Enkele reacties op de Inspiratiedag:

• "Geef leerlingen de verantwoordelijkheid en vrijheid die ze aankunnen. Dat is de boodschap die ik meegenomen heb."
•  "In een wereld waar dagelijks geklaagd wordt over van alles en nog wat, viel het mij op dat er een prettige, positieve sfeer was."
• "De inspiratie was erg goed!"
• "De catering was top, fijn dat alles vegetarisch was."
• "Ik vond het wel jammer dat je nergens even rustig kon zitten: de zaal was erg lawaaierig."
• "De presentatie aan het begin was erg 'rectoren-gericht'. Misschien leuk om per school een paar docenten uit te lichten, dan wordt het meer van ons.
• "Tot in de puntjes verzorgd. De openingsvideo over de verschillende scholen blijft me het meest bij."
  
  

"Geef kinderen vertrouwen: laat ze vliegen, laat ze dromen"

Gevraagd naar zijn functie op het Dalton College begint Patrick Fuchs te lachen. “Op papier ben ik docent wiskunde. In de praktijk ben ik daarnaast lid van de onderwijscommissie, podcast-host, begeleider van onze leerlingcoaches en nog veel meer.” Over elk onderdeel vertelt hij enthousiast, maar zijn ogen schitteren het meest wanneer hij het over de leerlingcoaches heeft. “Als je ze bezig ziet, vergeet je gewoon dat ze pas in de vierde of vijfde zitten.” Tijdens de Spinoza Inspiratiedag gaf Patrick een workshop over leerlingcoaching om zijn enthousiasme over te brengen op collega’s.

Inzet van bovenbouwers 

Het concept van leerlingcoaches is redelijk eenvoudig: het gaat om bovenbouwleerlingen die aan een onderbouwklas worden gekoppeld en zo een jaar lang de mentor ondersteunen. Ze geven bijvoorbeeld een deel van de les of helpen leerlingen één op één met uitleg. Wat het bijzonder maakt, is dat een deel van de coaches ook op basisscholen in de buurt actief is. “Leerlingen die interesse hebben in het lerarenvak of een soortgelijke pedagogische opleiding, kunnen zo een aantal dagdelen meedraaien op een basisschool”, legt Patrick uit. “Regelmatig ga ik even kijken op die basisscholen. Dan zie ik een vijfdeklasser voor de groep staan die zelf de nodige uitdagingen ervaart om gemotiveerd te blijven, die ook best een lastige leerling kan zijn. En die legt dan geduldig en overtuigend het verschil tussen een ‘s’ en een ‘z’ aan kinderen van groep 3. Dat is toch geweldig?”

Geïnteresseerde bovenbouwers laten meedraaien in het onderwijs is nog niet zo gebruikelijk. Leerlingcoaches zie je wel hier en daar, maar nergens hebben ze zoveel verantwoordelijkheid als op het Dalton College in Voorburg. “We hebben hier regelmatig delegaties over de vloer van andere scholen, laatst nog collega’s uit Dokkum en Haarlem. Die laat ik dan zien wat we hier doen en waar onze leerlingen allemaal toe in staat zijn. Ik hoop natuurlijk dat ze dan iets soortgelijks gaan opzetten.”

Oneerlijk voordeel

“Dit hele project is een uit de hand gelopen hobby”, zegt Patrick. “We zijn er maar gewoon mee begonnen en het bleek goed te werken. Deze leerlingen hebben een groot voordeel ten opzichte van docenten: ze snappen de belevingswereld van hun doelgroep zoveel beter dan wij. Ik ben 31 en in sommige dingen ben ik al zoveel trager. Hoe snel zij vertrouwd raken met bijvoorbeeld ChatGPT of TikTok, dat kunnen wij gewoon niet bijbenen.”

Dat is ook de belangrijkste les die Patrick de docenten wil meegeven in zijn workshop. “Hoe goed je ook bent als docent: als het om die belevingswereld gaat, schiet je gewoon tekort. Daar hebben de jongeren een oneerlijk voordeel, alleen door hun leeftijd.” De stof op toegankelijke wijze uitleggen, de onderbouwers aanspreken op een manier die bij ze past, daarin kunnen leerlingcoaches echt een meerwaarde zijn voor iedere docent. 

Vertrouwen als basis

Geef je leerlingen vertrouwen, dan zijn ze tot geweldige dingen in staat, zo is Patricks ervaring. “Laatst zei ik tegen een aantal leerlingcoaches: houden jullie nu eens een mentoruur in de brugklas. Bedenk zelf waar je het over wilt hebben, ga het maar proberen. Dat pakken ze dan ontzettend goed op. Als je ze vrij laat en vertrouwen in heb, kunnen ze je echt verbazen.”

Nu zijn Daltonleerlingen wel gewend aan enige vrijheid, maar volgens Patrick kan dit concept op iedere school werken. “Het gaat er wel om: wat vind je het allerbelangrijkste van onderwijs? Is dat: goede cijfers halen en slagen voor toetsen? Dan past het misschien minder goed. Wij laten de leerlingcoaches soms lessen missen, ook voor vakken waar ze een 5,2 voor staan. Maar als je vervolgens een leerling hebt die vol motivatie voor basisschoolgroep staat en niet kan wachten om een lerarenopleiding te gaan doen, is het dat voor mij dubbel en dwars waard.”

Zijn cijfers je einddoel, dan moet je dus misschien niet zo fanatiek met leerlingcoaches aan de slag gaan. En anders: “Laat ze vooral iets doen waarvan ze niet wisten dat ze het konden. Geef ze dat vertrouwen. Laat ze vliegen, laat ze dromen!”

Workshops HOA op de Inspiratiedag

Op de Inspiratiedag hebben veel collega’s workshops van de HOA gevolgd. De meeste van die workshops waren een voorproefje voor het programma van komend schooljaar. De volledige cursussen vind je nu al op het platform. Registreren doe je via de vooraanmelding. Welke cursus ga jij volgen? We lichten drie cursussen van de Inspiratiedag voor je uit. Kijk op het platform voor het volledige aanbod!
 
Het voeren van het goede gesprek in de gesprekkencyclus
Leer als teamleider hoe je waardevolle functionerings-, waarderings-, voortgangs- en ontwikkelgesprekken voert. In deze cursus krijg je handvatten aangereikt en leer je welk effect jouw handelen op de ander heeft. Hierna ben je een betere gesprekspartner en bereik je meer met de gesprekken die je voert! 
Schrijf je in via de vooraanmelding 
 
Visual Storytelling: Het tekenen van jouw boodschap
Ontdek de kracht van Visual Storytelling. Bereik elke leerling en breidt jouw communicatievaardigheden uit met creatieve visuele hulpmiddelen. Leer het visuele alfabet en prikkel het brein. Volg deze tweedaagse cursus en zorg dat jouw  boodschap echt blijft hangen.
Schrijf je in via de vooraanmelding
 
Activerende didactiek: betrokken leerlingen en levendige lessen
Wegdromers en onoplettende leerlingen in je klas? Ga voor betrokken leerlingen en levendige lessen. Ontdek praktische tips en ideeën om interactie te stimuleren. Volg deze cursus en maak van jouw klas een dynamische leeromgeving.
Schrijf je in via de vooraanmelding

Nieuwe collega's stellen zich voor

"De eerste indruk: ik kom bij een leuke organisatie terecht"
Benno Dekker, adviseur onderhoud en beheer

Mijn naam is Benno Dekker, 52 jaar oud. Ik ben getrouwd en heb twee dochters, van 16 en 19 jaar. Ik woon in Haastrecht, een dorp in Krimpenerwaard in de buurt van Gouda. In mijn vrije tijd speel ik toneel en doe daar doe ik ook decorbouw. Verder ben ik op zaterdag bezig met het opknappen van een oude T-2 Volkswagenbus uit 1974 en op zondag ben ik te vinden op de racefiets.

Na mijn schooltijd ben ik werkzaam geweest bij diverse woningcorporaties. Gestart bij woningbouwvereniging ’s Gravenhage, dat nu Haag Wonen heet. In hoofdzaak werkzaam geweest binnen de afdeling techniek en bij twee corporaties de afdeling buurtbeheer opgezet.

Vanaf mijn eerste kennismaking voelt het goed bij Spinoza. Per 1 februari ben ik het team huisvesting en beheer komen versterken. Jullie zullen mij dan ook tegenkomen als er groot onderhoud uitgevoerd gaat worden. 

De uitstraling van een school bepaalt voor een deel de tevredenheid van de leraren en leerlingen. Ik ga dan ook mijn best doen om bovenstaande waar te maken en vast te houden!

"Ik hoop het plezier van mijn eerste maanden lang te behouden!"
Vanessa de Rijck, managementassistent

Ik ben Vanessa de Rijck, 46 jaar, getrouwd en wij hebben samen twee kinderen (15 en 12 jaar). Sinds 1 januari dit jaar ben ik werkzaam als managementassistent bij Spinoza. Dit is een nieuwe functie voor het buro, wat voor het buro en voor mijzelf een leuke uitdaging is om vorm te geven. 

Eigenlijk heb ik altijd ondersteunende of secretariële functies gehad. Nadat ik ruim vijf jaar op een basisschool in Den Haag de financiële administratie had gedaan, wilde ik weer meer gevarieerder ondersteunende taken uitvoeren. Mijn plan was om me hierop te oriënteren als mijn dochter zou starten op de middelbare school, maar het kwam net even eerder op mijn pad.

Inmiddels leer ik steeds meer collega's kennen en voelt mijn functie als eigen. Ik hoop het werkplezier van mijn eerste paar maanden nog lang te behouden!

"Een mooie uitdagende functie binnen een gezellig team!"
Anja Rietveld, medewerker personeels- en salarisadministratie

Ik ben Anja Rietveld, 33 jaar en ik woon samen met mijn vriend Marcel en onze hond Luca in Alphen aan den Rijn. In mijn vrije tijd ga ik graag uiteten, lig ik op de bank met een boek of speel een gezelschapsspel. En uiteraard maak ik graag een lange wandeling met de hond.
 
Vijf jaar geleden heb ik de overstap gemaakt naar de salarisadministratie. Hierbij verwerkte ik de salarissen voor verschillende klanten met uiteenlopende cao’s. In die tijd heb ik veel geleerd, maar kwam ik er ook achter dat ik mij liever met de salarisverwerking van één cao bezighoud. Zo leer ik na verloop van tijd de cao van voor tot achter kennen. 
 
Toen mijn oud-collega vroeg of ik bij Spinoza wilde komen werken als medewerker personeels- en salarisadministratie, hoefde ik daar niet lang over na te denken. Nu kan ik mij focussen op één cao en hou ik mij naast de salarisadministratie ook bezig met de personeelsadministratie. Een mooie uitdagende functie binnen een gezellig team!

Fris in je hoofd: op zoek naar de fri(t)sfactor

Leo van Marrewijk over zijn oud-collega Frits de Jong

Natuurlijk kun je – volgens de Wim Hof-methode – elke ochtend in een ijswak stappen. En koud douchen schijnt ook fysiek en mentaal heel goed te helpen tegen van alles wat je niet wilt. Maar kun je ook carrièrematig fris blijven zonder ’s ochtends vroeg bibberend uit de kleren te gaan?

Bij mijn terugkeer in het onderwijs viel het me op: naast heel inspirerende types zwerven er nogal wat verzuurde mensen rond op scholen. Docenten die op hun tandvlees lopen, die zich van les naar les, en van vakantie naar vakantie slepen. Mopperend over drukke kinderen, onmogelijke roosters, te veel vergaderingen en wéér een onderwijsvernieuwing die gedoemd is te mislukken.

Bovenstaande is makkelijk gezegd door iemand die ruim 20 jaar weg was uit het onderwijs. Ik heb 24 jaar ‘gespijbeld’ en me ondergedompeld in een compleet ander vak, de journalistiek. En ja, daar kwam ik ze ook tegen, de verzuurde types. Vaak mensen die - oneerbiedig gezegd – al ruim twintig jaar hetzelfde kunstje doen.

Dat vooruitzicht – je hele werkzame leven lang hetzelfde doen – was in de jaren ‘90 een angstbeeld voor me en gaf me een duwtje om iets anders te gaan doen. Lesgeven vond ik hartstikke geinig, maar ik zag originele onderwijsmensen met veel talenten van 50+ in het onderwijs die ‘ergens onderweg’ zuur en cynisch waren geworden. Dat nooit, dacht ik.

Het kan ook anders. Neem nou collega Frits. Hij zit in het laatste jaar voor z’n pensioen, geeft ruim 35 jaar les op dezelfde school en heeft de uitstraling van een jonge hond. Hij heeft lol in het lesgeven, begeleidt nieuwe docenten en is onder meer opperhoofd van de teamuitjes. Collega’s verzuchten nú al, terwijl Frits dus nog volop aan het werk is, dat ze ‘m volgend jaar zo zullen missen. Gevraagd naar zijn ‘geheim’ om fruitig te blijven, bleek er weinig geheim te zijn. ‘Je vinger opsteken als er iets nieuws staat te gebeuren’ is voor Frits, die meerdere functies vervulde op school, een belangrijke fri(t)sfactor.

Hij deed mee aan talloze projecten en belandde dankzij scholenuitwisselingen vaak in Nepal en – binnenkort – in Kenia. Verder blijkt Frits een aanhanger te zijn van ‘de zeven principes van Stephen Covey’. Voor degenen die Covey niet kennen: hij is de man die onder meer vindt dat je altijd proactief moet handelen en je moet richten op je ‘cirkel van invloed’. Niet mopperen op anderen of zaken die je toch niet kunt veranderen, maar stop je energie in zaken waar je wél invloed op hebt. En ook: begin met je einddoel voor ogen en werk daar gericht naar toe.
Misschien nog wel belangrijker dan de Covey-principes is dat Frits ook op z’n 66ste pubers nog leuk vindt, hij wil ze graag iets meegeven. In de categorie ziel en zaligheid: hij neemt jaarlijks een groep leerlingen die interesse hebben in geschiedenis op sleeptouw in Noord-Frankrijk. Daar speuren de tieners onder meer naar overblijfselen uit de Eerste Wereldoorlog. 
Nou is niet iedereen een Frits. Maar je vinger opsteken als je ergens in uitblinkt, of uitblinker wilt worden, dat kan iedereen. Nieuwe mensen leren kennen, nieuwe vaardigheden leren, en reflecteren op je eigen functioneren, dat kost misschien energie, maar levert nog veel meer energie op. Overstappen naar een andere werkomgeving, naar een andere school – zoals ik afgelopen zomer deed – kan ook helpen. En als dat allemaal geen effect heeft, kun je alsnog je Wim Hof-ijsbad nemen.

Leo van Marrewijk (1965) was in de jaren 80 en 90 ruim tien jaar leerkracht. Na een carrière in de journalistiek keerde hij in 2020 parttime terug voor de klas; hij werkt nu als coördinator en docent voor de Kopklas Delft. Als ‘midlifemeester’ schrijft hij over zijn onderwijsavonturen.

Deze column is eerder verschenen in Rentree, een magazine van Vervangingsfonds/Participatiefonds.

'Kerstdonaties' voor het goede doel

Ook afgelopen jaar konden collega’s het kerstgeschenk (deels of helemaal) doneren aan de goede doelen die Scholengroep Spinoza steunt. Zo steunen we het onderwijs in landen waar men de hulp zeker kan gebruiken.

Met veel plezier kunnen we melden dat dit het volgende heeft opgeleverd:

• 1000,- voor Planet Hope
• 500,- voor Sunday Foundation 

Hartelijk bedankt aan iedereen die gedoneerd heeft!

Meer informatie over de goede doelen:

Planet Hope 

Planet Hope komt op voor de rechten van kansarme kinderen aan de onderkant van de maatschappelijke ladder, zoals kindarbeiders en straatkinderen. Kansarm in economisch opzicht, maar ook sociaal-cultureel bepaald zoals de kastelozen (dalits) en tribals in India. De stichting zet zich in voor het universele recht op onderwijs: dé sleutel om de vicieuze cirkel van schrijnende armoede, ontwikkelingsachterstand en onderbetaald of geen werk te doorbreken. 

Sunday Foundation

De Sunday Foundation bestaat volledig uit vrijwilligers en biedt hulp op de vergeten plekken op aarde. Plekken waar zich schrijnende, ontoelaatbare of zelfs onmenselijke dingen afspelen, maar die om een of andere reden geen of weinig internationale aandacht krijgen. Plekken waar mensen in nood verkeren.