“Stress is zoiets als koorts: niets om je voor te schamen”

29 januari 2023

Psycholoog Elze Versteeve doet met haar collega’s van GRIP onderzoek naar de tevredenheid en de duurzame inzetbaarheid van medewerkers bij Scholengroep Spinoza. Ook gaat ze in gesprek met collega’s die klachten ervaren, bijvoorbeeld als het gaat om werkdruk of overbelasting. “We doen vaak heel ingewikkeld over stressklachten, maar het is in feite te vergelijken met koorts. Het is een signaal van je lichaam waar je op moet reageren.”

Op dit moment worden de resultaten van het onderzoek nog verwerkt, maar in grote lijnen kan Elze er wel iets over zeggen. “Gemiddeld heeft 18% van de Nederlanders stressklachten die boven het aanvaardbare, gezonde niveau liggen. Geen enkele school binnen Spinoza zit boven die 18%, een aantal zit eronder.” Op zichzelf dus geen scores om je direct zorgen over te maken. Maar iedere collega die we kunnen helpen om minder stress te ervaren, is er één.

Typisch het onderwijs

In het onderwijs vallen wel wat dingen op ten opzichte van andere sectoren, vertelt Elze. “In het onderwijs in het algemeen zie je dat de ervaring van werkdruk hoog ligt, terwijl die niet zozeer is aan te tonen in het aantal gewerkte uren of in andere meetbare zaken. Vermoedelijk heeft dit te maken met de emotionele belasting die het werken op een school met zich meebrengt: de zorg voor leerlingen, het continu ‘aan staan’. In bijvoorbeeld de zorg en de jeugdhulp zie je hetzelfde patroon.” 

Ook ervaren docenten weinig controle over het plannen van hun tijd, ziet Elze. “Roosters worden door anderen gemaakt, leerlingen zoeken ook in privétijd contact en uren die overdag aan het gezin worden besteed, worden soms in de avonden goed gemaakt. Dat geeft een enorme ervaring van druk en altijd aan moeten staan."

Waarin het onderwijs ook bijzonder is: meer dan gemiddeld wordt ‘effectief samenwerken binnen het team’ negatief beoordeeld. Elze: “Docenten zijn over het algemeen autonoom in hun eigen klaslokaal. Ze doen de dingen graag op hun eigen manier en dat kan ten koste gaan van goede samenwerking met collega’s. Er heerst in het onderwijs ook lang niet altijd de cultuur dat je elkaar aanspreekt of dat je leert van de feedback van collega’s. Daarin zie ik in het onderwijs meer schroom dan bij andere sectoren.” Het gaat hier nogmaals om een algemeen beeld van het onderwijs, dus niet specifiek over Scholengroep Spinoza.

Gesprekken met medewerkers

Wanneer je als medewerker in het onderzoek aangeeft dat je duurzame inzetbaarheid niet optimaal is, krijgen de coaches van GRIP een seintje. Elze of een collega neemt dan contact met je op om te vragen of je in gesprek wilt. “Dat is altijd vrijwillig en vrijblijvend,” verduidelijkt Elze. “We gaan alleen een coachingsgesprek voeren als je daar zelf voor kiest.” Het gesprek is vertrouwelijk en anoniem. Niemand binnen Spinoza krijgt te horen dat jij het gesprek gevoerd hebt.  Ga je het traject in, dan geef je dat wel aan bij je leidinggevende. Die krijgt geen inzicht in de redenen en de inhoud van de gesprekken. “De coaches hebben geheimhoudingsplicht. Het enige doel van de gesprekken is: jou helpen je werkdruk beter beheersbaar te maken.”

Tot nu toe is de respons op de uitnodigingen van de coaches iets lager dan gemiddeld, ziet Elze. “Dat kan ermee te maken hebben dat de e-mails naar de privéadressen van medewerkers worden gestuurd. Heb je dus het idee dat je ten onrechte geen uitnodiging hebt gekregen, kijk dan even in je privémail. Ook in de map ‘ongewenste e-mail’.”

De gesprekken zelf gaan vooral over je ‘energiemeter’ en de eventuele stressklachten die je ervaart. “Wat kost je energie en waar krijg je energie van? Wat levert jou een gevoel van stress op?” Elze probeert stress ook uit het verdomhoekje te halen. Stress is iets heel normaals, wat we ook nodig hebben om te presteren. “Je lichaam kan best goed tegen stress, zolang er maar voldoende hersteltijd tegenover staat. Het is dus belangrijk dat je tijd neemt om te ontspannen. Of dat nou is door een potje tennis of op de bank met een mooie film.” 

Wil je zelf in gesprek met een coach van GRIP?

Neem contact op via coaching@gripwerkt.nl



© 2024 Scholengroep Spinoza realisatie Knijnenburg Producties