"Geef kinderen vertrouwen: laat ze vliegen, laat ze dromen"

Gevraagd naar zijn functie op het Dalton College begint Patrick Fuchs te lachen. “Op papier ben ik docent wiskunde. In de praktijk ben ik daarnaast lid van de onderwijscommissie, podcast-host, begeleider van onze leerlingcoaches en nog veel meer.” Over elk onderdeel vertelt hij enthousiast, maar zijn ogen schitteren het meest wanneer hij het over de leerlingcoaches heeft. “Als je ze bezig ziet, vergeet je gewoon dat ze pas in de vierde of vijfde zitten.” Tijdens de Spinoza Inspiratiedag gaf Patrick een workshop over leerlingcoaching om zijn enthousiasme over te brengen op collega’s.

Inzet van bovenbouwers 

Het concept van leerlingcoaches is redelijk eenvoudig: het gaat om bovenbouwleerlingen die aan een onderbouwklas worden gekoppeld en zo een jaar lang de mentor ondersteunen. Ze geven bijvoorbeeld een deel van de les of helpen leerlingen één op één met uitleg. Wat het bijzonder maakt, is dat een deel van de coaches ook op basisscholen in de buurt actief is. “Leerlingen die interesse hebben in het lerarenvak of een soortgelijke pedagogische opleiding, kunnen zo een aantal dagdelen meedraaien op een basisschool”, legt Patrick uit. “Regelmatig ga ik even kijken op die basisscholen. Dan zie ik een vijfdeklasser voor de groep staan die zelf de nodige uitdagingen ervaart om gemotiveerd te blijven, die ook best een lastige leerling kan zijn. En die legt dan geduldig en overtuigend het verschil tussen een ‘s’ en een ‘z’ aan kinderen van groep 3. Dat is toch geweldig?”

Geïnteresseerde bovenbouwers laten meedraaien in het onderwijs is nog niet zo gebruikelijk. Leerlingcoaches zie je wel hier en daar, maar nergens hebben ze zoveel verantwoordelijkheid als op het Dalton College in Voorburg. “We hebben hier regelmatig delegaties over de vloer van andere scholen, laatst nog collega’s uit Dokkum en Haarlem. Die laat ik dan zien wat we hier doen en waar onze leerlingen allemaal toe in staat zijn. Ik hoop natuurlijk dat ze dan iets soortgelijks gaan opzetten.”

Oneerlijk voordeel

“Dit hele project is een uit de hand gelopen hobby”, zegt Patrick. “We zijn er maar gewoon mee begonnen en het bleek goed te werken. Deze leerlingen hebben een groot voordeel ten opzichte van docenten: ze snappen de belevingswereld van hun doelgroep zoveel beter dan wij. Ik ben 31 en in sommige dingen ben ik al zoveel trager. Hoe snel zij vertrouwd raken met bijvoorbeeld ChatGPT of TikTok, dat kunnen wij gewoon niet bijbenen.”

Dat is ook de belangrijkste les die Patrick de docenten wil meegeven in zijn workshop. “Hoe goed je ook bent als docent: als het om die belevingswereld gaat, schiet je gewoon tekort. Daar hebben de jongeren een oneerlijk voordeel, alleen door hun leeftijd.” De stof op toegankelijke wijze uitleggen, de onderbouwers aanspreken op een manier die bij ze past, daarin kunnen leerlingcoaches echt een meerwaarde zijn voor iedere docent. 

Vertrouwen als basis

Geef je leerlingen vertrouwen, dan zijn ze tot geweldige dingen in staat, zo is Patricks ervaring. “Laatst zei ik tegen een aantal leerlingcoaches: houden jullie nu eens een mentoruur in de brugklas. Bedenk zelf waar je het over wilt hebben, ga het maar proberen. Dat pakken ze dan ontzettend goed op. Als je ze vrij laat en vertrouwen in heb, kunnen ze je echt verbazen.”

Nu zijn Daltonleerlingen wel gewend aan enige vrijheid, maar volgens Patrick kan dit concept op iedere school werken. “Het gaat er wel om: wat vind je het allerbelangrijkste van onderwijs? Is dat: goede cijfers halen en slagen voor toetsen? Dan past het misschien minder goed. Wij laten de leerlingcoaches soms lessen missen, ook voor vakken waar ze een 5,2 voor staan. Maar als je vervolgens een leerling hebt die vol motivatie voor basisschoolgroep staat en niet kan wachten om een lerarenopleiding te gaan doen, is het dat voor mij dubbel en dwars waard.”

Zijn cijfers je einddoel, dan moet je dus misschien niet zo fanatiek met leerlingcoaches aan de slag gaan. En anders: “Laat ze vooral iets doen waarvan ze niet wisten dat ze het konden. Geef ze dat vertrouwen. Laat ze vliegen, laat ze dromen!”