François Vatel: al 75 jaar vol passie

François Vatel vmbo bestaat dit jaar 75 jaar en is daarmee de oudste school voor horeca, bakkerij en recreatie in Nederland. Hoogste tijd om in de rijke historie van deze school te duiken, waar bekende sterrenchefs en tv-koks zijn opgeleid en waar de passie voor het vak al die jaren de drijvende kracht is. 

Samen met een van de nieuwste medewerkers van de school, Priya Dewkali, toetsen we in hoeverre de rijke historie wordt vertaald naar de dagelijkse praktijk. Onder andere aan de hand van quotes uit het magazine dat ter ere van het 75-jarig jubileum is ontwikkeld en waarin alumni aan het woord komen. Priya is 24 jaar, docent Nederlands in opleiding en geeft sinds het begin van dit schooljaar les aan drie tweedejaarsklassen. “Vanaf het begin ben ik betrokken bij de feestelijkheden rondom het 75-jarig bestaan van de school. Ik voel me vereerd om onderdeel uit te maken van een school met zo’n rijke historie. De kracht van deze school zit ‘m voor mij in de kleinschaligheid. Die maakt dat we een hecht team zijn en heel leuk contact hebben met onze leerlingen.”

Passie voor het vak
De school is vernoemd naar de Franse maître François Vatel, bedenker van de Crème Chantilly ten tijde van koning Lodewijk XIV. Bekend en geliefd bij Franse edelen en ver buiten de landsgrenzen, vanwege zijn passie voor eten en zijn vernieuwende gerechten. Passie is iets wat zowel de docenten als de leerlingen op de school kenmerkt, heeft Priya al in korte tijd ontdekt: “Ik loop weleens naar beneden, waar de keuken en de bakkerij zich bevinden, en dan zie ik daar mijn leerlingen bezig met passie in hun ogen. Ze komen ook vaak bij mij in de les met zelfgemaakte koekjes of cake, die ze dan vol trots aan me laten zien en proeven. Mijn eigen passie is lezen en dat is de voornaamste reden dat ik voor dit vak heb gekozen. Ik hou van fictie en van grammatica. Al mijn lessen beginnen met tien minuten lezen in een zelf meegebracht boek. Zeker omdat er tegenwoordig zo weinig wordt gelezen vind ik het belangrijk om er aandacht aan te besteden en mooi om dit door te geven.”

Snelle leerling Pierre Wind
Bekende tv-kok Pierre Wind is zowel oud-leerling als oud-docent aan Vatel. Als leerling, begin jaren tachtig, nam hij deel aan een leerstelsel van vijf jaar. Maar de jonge Pierre was niet te houden en rondde zijn volledige opleiding in twee jaar af. In het magazine vertelt hij: “Vatel gaf mij de mogelijkheid om te groeien. Ik kreeg de kans om mijn talenten te ontwikkelen. Daar ben ik hen nog steeds dankbaar voor.” Wind ziet dat het imago van horeca door het coronatijdperk een klap heeft gekregen, die door dreunt tot in scholen als Vatel. ”Om succesvol te blijven, moet Vatel daarom blijven knokken. Je moet je onderscheiden als school en ook naar andere onderwijsvormen kijken.” 

De school biedt tegenwoordig twee profielen. Naast Horeca, Bakkerij en Recreatie (HBR) is dat Media, Vormgeving en ICT (MVI). “Leerlingen vinden het steeds lastiger om te kiezen tussen beide”, ziet Priya, “Ze vinden het leuk om met video en filmpjes bezig te zijn en willen graag meer leren over bijvoorbeeld het bewerken van beeld. Horeca heeft nog steeds de bovenhand op onze school. Het knokken voor de horeca geven wij vorm met ons eigen restaurant. Hier kunnen ook mensen van buiten de school terecht voor lunch of diner, bereid en geserveerd door onze leerlingen. Dat het restaurant ‘gewoon’ weer open is, promoten we veelvuldig en we zien ook gasten terugkomen of reserveren voor een volgend bezoek.”

Positieve benadering
Collega Jan van den Hoogenband is 35 jaar docent op François Vatel vmbo en is daarmee een ware ambassadeur van de school. Volgens hem is Vatel dé school in de Haagse regio voor leerlingen die met hun handen willen werken. Hij is trots op het adressenbestand met 500 werkgevers voor potentiële stageplekken voor leerlingen van de school. “Dit bestand is in 30 jaar tijd opgebouwd. Vmbo is een geweldige opleiding en maakt kinderen gelukkig. Ouders zijn niet altijd blij met een vmbo-advies. Niet dat rapport, maar de docent moet leidend zijn voor de toekomst van het kind.” 

Daar is Priya het helemaal mee eens: “Bij nieuwe leerlingen zie je heel snel verandering. Als ze een tijdje de theorie- en praktijklessen hebben gevolgd, wordt hun passie aangewakkerd. Ze ervaren dat ze hier leren wat ze het liefst willen doen. Ze groeien. Ouders zien die groei natuurlijk ook bij hun eigen kind, waardoor die eerdere teleurstelling al snel afneemt. Als docenten spelen wij daar een belangrijke rol in. Ik probeer altijd positief te zijn en ga vol energie naar mijn lessen. Want wat je als docent uitstraalt, nemen leerlingen over. Niet alleen in de lessen overigens, ik vind het ook leuk om buiten het klaslokaal af en toe gesprekjes met ze aan te gaan. Wij kunnen ze een goede werkhouding meegeven, vanuit die positieve benadering. En die 500 opgebouwde adressen zijn een enorme motivatie voor leerlingen. Niet alleen omdat ze weten dat ze ergens terecht kunnen voor stage, maar ook dat er door de school zo goed met ze wordt meegedacht.”

Vernieuwende aanpak
Voormalig horecaleerling op Vatel, Bobby Rust (39), heeft inmiddels ervaring opgedaan in sterrenrestaurants als De Librije, Oud Sluis Bridges en het Antwerpse Zilte. Hij kookte bij de opening van de nieuwe keuken, die ter ere van het jubileum in de school werd geïnstalleerd. Deze vernieuwende aanpak kenmerkt Vatel volgens Rust, wat Priya wederom bevestigt. “De nieuwe keuken is zeker mooi! De volgende stap is dat al het gas wordt vervangen door inductie. En ook voor het medialokaal zijn grootse plannen voor vernieuwing. Dat wordt volgend jaar aangepakt en opgefrist. Het krijgt een volledig nieuw uiterlijk, waardoor het er voor leerlingen nog aantrekkelijker uitziet. Daarna zijn de overige lokalen aan de beurt, die mogen ook wel wat moderner. Zo blijft de school met zijn tijd meegaan richting het honderdjarig bestaan.” 

Over de vraag of er op dit moment een toekomstige tv-kok of sterrenchef op school rondloopt, hoeft Priya niet lang na te denken. “Er is een leerling die ik regelmatig buiten school tegenkom en laatst vroeg ik hem waarom hij voor deze school heeft gekozen. Hij vertelde dat zijn opa een bakkerij heeft en dat wil hij ook. Daarvoor is hij enorm gemotiveerd om alle vakken te halen. Hij is altijd vrolijk en energiek en praat vol passie over het vak en over school. Ik vind dat prachtig om te horen en denk dat hij in ieder geval kans maakt om een toekomstig meesterbakker te worden.”

Gedeelde trots
Ter ere van het jubileum ontving de school de Stadspenning van de Gemeente Den Haag uit handen van burgemeester Jan van Zanen. En daar zijn ze, met recht, supertrots op. Priya: “Dat we al zo lang bestaan leeft echt hier op school. De uitreiking van de Stadspenning was een heel feestelijk moment waar onze leerlingen ook weer bij betrokken waren door ze hapjes te laten maken en serveren voor bij de champagne. Tot nu toe deel ik die trots, als beginnend docent. Ik ben heel blij dat ik voor deze school heb gekozen. Ik voel me hier fijn, de sfeer is warm en huiselijk en we doen er alles aan om het beste uit onze leerlingen te halen. Dat maakt dat ik elke dag met een goed gevoel naar huis ga.”